Είναι καλή ιδέα να πίνεις καφέ ενώ οδηγείς;

Οι περισσότεροι στο μεταξύ, πίνουμε τον πρώτο καφέ της ημέρας στο τιμόνι.

Πρώτη κίνηση πριν κάτσεις στο τιμόνι είναι να πάρεις έναν καφέ μαζί σου, σωστά; Οι περισσότεροι αυτό κάνουμε πάντως. Η καφεΐνη έχει γίνει ένας κοινός σύμμαχος για την καταπολέμηση της υπνηλίας στο τιμόνι, αλλά είναι πραγματικά ασφαλές να την καταναλώνουμε κατά την οδήγηση; Αρκετές επιστημονικές μελέτες και διεθνείς οργανισμοί έχουν ασχοληθεί με την κατανάλωση καφέ κατά την οδήγηση, υπογραμμίζοντας τη σημασία της προτεραιότητας της ποιότητας του ύπνου και της κόπωσης ως παραγόντων κινδύνου κατά την οδήγηση. Είναι όμως, ο καφές ο καλύτερος συνοδηγός;

Η αλήθεια για τον καφέ και την οδήγηση
Οργανισμοί όπως το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ασφάλειας Μεταφορών (ETSC), η Εθνική Υπηρεσία Ασφάλειας Οδικής Κυκλοφορίας (NHTSA) και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχουν επισημάνει την κόπωση και την υπνηλία ως βασικούς παράγοντες των τροχαίων ατυχημάτων. Στο πλαίσιο αυτό, η καφεΐνη, ως η πιο ευρέως ψυχοδραστική ουσία που καταναλώνεται στον κόσμο, έχει χρησιμοποιηθεί για να μετριάσει την υπνηλία και να βελτιώσει τις επιδόσεις στην οδήγηση.

Μια μελέτη που διεξήχθη στις Κάτω Χώρες και δημοσιεύθηκε στο Psychopharmacology το 2012 έδειξε ότι ένα φλιτζάνι καφέ (που ισοδυναμεί με 80 mg καφεΐνης) μπορεί να βελτιώσει την υποκειμενική ποιότητα οδήγησης, μειώνοντας την τυπική απόκλιση στο μήκος διαδρομής και την υποκειμενική υπνηλία κατά τις δύο πρώτες ώρες οδήγησης.

Οι κίνδυνοι από την υπερβολική κατανάλωση καφεΐνης στο τιμόνι
Παρά τα προσωρινά οφέλη, μελέτες όπως αυτή που δημοσιεύθηκε από το Sleep Medicine Reviews το 2017 διαπίστωσαν ότι η καφεΐνη μπορεί να παρατείνει την καθυστέρηση του ύπνου, να μειώσει τον συνολικό χρόνο ύπνου και να επιδεινώσει την αντιληπτή ποιότητα του ύπνου.

Επιπλέον, έρευνες όπως αυτή που δημοσιεύθηκε από το Safety Science το 2020 δείχνουν ότι οι καταναλωτές υψηλής περιεκτικότητας σε καφεΐνη μπορεί να έχουν περισσότερα ατυχήματα και χειρότερους δείκτες ασφάλειας στην οδήγηση, λόγω αρνητικών συμπεριφορών υγείας που συνδέονται με την κατανάλωση καφεΐνης.

Συμπεράσματα και συστάσεις
Ενώ η καφεΐνη μπορεί να είναι αποτελεσματική στην αντιμετώπιση της υπνηλίας στο τιμόνι, η κατάχρηση καφεΐνης μπορεί να έχει επιζήμιες επιπτώσεις στην ποιότητα του ύπνου και στις οδηγικές συμπεριφορές. Συνεπώς, είναι σημαντικό να δίνεται προτεραιότητα στην επαρκή ανάπαυση και να αποφεύγεται η υπερβολική κατανάλωση καφεΐνης για να διασφαλιστεί η ασφαλής οδήγηση.